সঞ্জীৱ সভাপণ্ডিত
নাজিৰাৰ অৱনী বৰঠাকুৰ, সমগ্ৰ অসমৰ বাঁওপন্থী চিন্তাধাৰাৰ
লগত জড়িত সকলোৰে বাবে এটা পৰিচিত নাম৷ এটা শনিবাৰে (২০-০৮-২০২২) তেখেতক লগ ধৰিবলৈ গৈছিলোঁ
বৈদ্য বৰপূজাৰী নামৰ এজন মানুহৰ বিষয়ে কথা পাতিবলৈ৷ সুগঢ়ী-দীপ্তচকুৰ-সুদৃঢ় মনৰ– মেদবিহীন দেহৰ মানুহজন বৰ্তমান সামান্য দুৰ্বল হৈছে– বয়সৰ কাৰণে৷ বয়স ৯৩ বছৰ চলি আছে বুলি
গম পালোঁ৷ বৌদ্ধিক চিন্তা-চৰ্চা তথা কাম-কাজৰ পৰা নিজকে কেতিয়াও অব্যাহতি দিবলৈ নিবিচৰা মানুহজন সেইদিনাও কিবা লিখাৰ
কামতেই ব্যস্ত আছিল৷ শিক্ষকতা-শিক্ষা বৃত্তি-শিক্ষানুষ্ঠান স্থাপন-ৰাজনৈতিক
শিক্ষা দান বা ৰাজনৈতিক তত্ত্ব-বিশ্লেষণ আদি কামতে তেখেতে জীৱনটো পাৰ কৰি দিলে৷ এটা সময়ত CPI দলৰ সদস্য হৈ কমিউনিষ্ট দলৰ সাংগঠনিক
কাম-কাজতে তেখেতক সদা ব্যস্ত হৈ থকা দেখিছিলোঁ৷ গাঁৱে গাঁৱে ঠায়ে ঠায়ে তেখেতৰ
অনুগামী কমিউনিষ্টৰ সৃষ্টি হৈছিল৷ তেখেতে কিন্তু কোনোদিনে শিক্ষা বা
বিদ্যানুষ্ঠানৰ মজিয়ালৈ কমিউনিজ্ম বা একো ধৰণৰ ৰাজনীতিকেই সোমাবলৈ দিয়া নাছিল৷ এনে
সংযম সাধাৰণতে বিৰল৷
১৯৬০ৰ দশকত যেতিয়া ভাৰতৰ কংগ্ৰেছ চৰকাৰে দিল্লীৰ পৰা আৰু ৰাজ্যসমূহৰ ৰাজধানীবোৰৰ
পৰাও– কমিউনিষ্টবিলাকৰ ওপৰত দমন–নিৰ্যাতন আৰু অত্যাচাৰ
চলাইছিল, তেতিয়া অৱনী বৰঠাকুৰহঁত ঘৰৰ পৰা পলাবলগীয়া হৈছিল৷ অশেষ কষ্ট,
যন্ত্ৰণা সহ্য কৰি দিহিঙে-দিপাঙে ঘূৰি ফুৰিছিল৷ সেই সময়ত সংগ্ৰামী শিল্পী
বিষ্ণু ৰাভাকো পুলিচে গ্ৰেপ্তাৰ কৰি পঘা-শিকলিৰে এক প্ৰকাৰ চোঁচৰায়েই নিছিল– জেললৈ৷
এনেকুৱা দমনবিলাকে
আদৰ্শগতভাৱে দল-সংগঠনৰ লগত জড়িত ব্যক্তিসমূহক প্ৰকৃততে পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে– স্খলিতও কৰিব নোৱাৰে৷ বৰং অধিক দৃঢ়তাৰে তেওঁলোক পুনৰ সংঘবদ্ধহে হয়৷
অৱনী বৰঠাকুৰ তেনে এজন কমিউনিষ্ট আছিল৷ ঘৰ-পৰিয়ালৰ অজস্ৰ বিলাই-বিপত্তি সত্তেও তেওঁ নিজৰ মতত অলৰ-অচৰ হৈ থাকিল৷ দেশৰ স্বাধীনতা– কংগ্ৰেছৰ পৰা ফাটি গৈ
ছ’চিয়েলিষ্ট পাৰ্টিৰ জন্ম হোৱা-
কংগ্ৰেছ বিভাজন– কমিউনিষ্ট বিভাজন– চীনা যুদ্ধ– তিনিখনকৈ ভাৰত-পাক
যুদ্ধ– ছাত্ৰ সন্থাৰ অবৈধ বিদেশী বিতাড়ণৰ আন্দোলন– সকলোতে অৱনী বৰঠাকুৰহঁতৰ নিচিনা মানুহবিলাকে
বৰ কষ্ট পাইছিল– ক’ৰবাত ক’ৰবাত শাৰীৰিকভাৱে নিৰ্যাতিতও হৈছিল৷
মই ভাবি আচৰিত হৈছিলোঁ
যে ভাৰত চৰকাৰে ছোভিয়েট ৰাছিয়াৰ দৰে কমিউনিষ্ট দলৰ শাসনত চলা দেশৰ
লগত ইমান মিতিৰালি কৰে– তেল, কৃষি,
প্ৰতিৰক্ষা আদি সকলো ক্ষেত্ৰতে, সেই চৰকাৰেই আকৌ
দেশৰ কমিউনিষ্টবিলাকক নিগৃহীত কিয় কৰে! মই আকৌ এইটোও বুজি নাপাওঁ যে যি কমিউনিষ্টে দুখীয়া-নিচলা মানুহৰ কাৰণে কান্দে, সেই কমিউনিষ্টে আকৌ দুখীয়া-দলিত ভাৰতীয় জনতাৰ কাৰণে কাম কৰা
মহাত্মা গান্ধীক কিয় ইমান বেয়া পায়! অহিংসাৰ কথাকে অনবৰতে কৈ
থকা মহাত্মা গান্ধীৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ কাৰ্যকলাপৰ সমান্তৰালভাৱে ভগত সিংহঁতৰ নিচিনা কমিউনিষ্টবিলাকে দেখোন সশস্ত্ৰ বিপ্লৱৰহে
পোষকতা কৰিছিল!
কথাবোৰ বুজিবলৈ বৰ
টান৷ ৰাজনীতিত, বাহিৰত যিটো দেখা যায়, ভিতৰত সেইটো
একেবাৰেই নহয়৷ মহাত্মা গান্ধীও চাগে বাহিৰে-ভিতৰে একে নাছিল৷
কমিউনিষ্টবিলাকো চাগে তেনেকুৱাই আছিল৷ বোধকৰোঁ সেই তেনেকুৱা মতবিৰোধ আৰু মতাদৰ্শগত পাৰ্থক্যৰ কাৰণেই অৱনী বৰঠাকুৰ কমিউনিষ্ট
দলৰ পৰা এসময়ত ওলাই আহিছিল৷ আৰু আজিৰ তাৰিখত তেখেতে মহাত্মা গান্ধীৰ বিষয়ে এখন কিতাপ
লিখি আছে! ইমান দিনৰ বিশ্বাস-মতবাদ-প্ৰত্যয় তেনেহ’লে ক’লৈ গ’ল? তেখেতে সৃষ্টি কৰা অনুগামীবিলাকৰ কি হ’ল? অৱনী বৰঠাকুৰ
তেওঁলোকৰ মনৰ পৰা খহি পৰিল নেকি?
এনেকুৱা বৈপৰিীত্যৰ
উদাহৰণ অলেখ৷ অৰবিন্দ ঘোষ নামৰ বংগদেশৰ এজন সন্ত্ৰাসবাদী আৰু সশস্ত্ৰ সংগ্ৰামত বিশ্বাসী
মানুহ পৰৱৰ্তী সময়ত ঋষি অৰবিন্দ হৈ শান্তি আৰু ধ্যানৰ ‘মহাজাগতিক শক্তি তত্ত্ব’ত বিশ্বাসী হৈ পৰিল৷ ইয়াৰ নিচিনাই
কিন্তু সম্পূৰ্ণ বিপৰীত আৰু নিম্নখাপৰ এটা উদাহৰণ হ’ল
– আমাৰ এইফালৰ সশস্ত্ৰ সংগ্ৰামী আলফা সংগঠন৷ ইয়াৰ নেতৃবৰ্গই এফালে বোমা-বন্দুকৰ বাহিৰে কথাই নাপাতিছিল; অথচ মাজে মাজে চৰকাৰৰ
বিৰুদ্ধে ‘অসম বন্ধ’ ঘোষণা কৰিছিল,
যিটো অহিংস আৰু শান্তিপূৰ্ণ আন্দোলনৰহে অংশ!
আকৌ বন্দুক ফুটাই- মানুহ মাৰি– টকা লুটি, হঠাৎ সশস্ত্ৰ
বিপ্লৱে আমুওৱা ৰোমাণ্টিক আলফা বিদ্ৰোহীয়ে, সশস্ত্ৰ বিপ্লৱৰ পথ এৰি– হাবিৰ পৰা ওলাই– ২০ লাখ টকীয়া air conditioned গাড়ী– বিলাসী প্ৰাসাদ– হাতে-ডিঙিয়ে ৩/৪ লাখ টকীয়া অলংকাৰ পিন্ধি– ২০,০০০ টকীয়া সুৰা পান কৰিবলৈ মনত পুহি ৰখা হাবিয়াস পূৰণ কৰাৰ উদাহৰণো অলেখ৷
আৰু উদাহৰণ নিদিওঁ৷
পাঠকে নিজেই বিচাৰি ল’ব৷ আমি কেৱল আচৰিত হওঁ৷ আৰে, একে ৰাতিৰ ভিতৰতে মানুহৰ ইমান সলনি হ’ব পাৰে নে?
কেনেকৈ হয়? নে আগৰ সকলো কথা ভুৱা আছিল?
নে এতিয়াৰবোৰহে ভুৱা? তেওঁলোকৰ অনুগামীবিলাকৰ কি
অৱস্থা হয়? নিজৰ পৰিপক্ক মতবাদ এটা পূৰাকৈ গঢ় লোৱাৰ আগেয়েই এইবিলাকে
মানুহৰ মগজু প্ৰক্ষালন কৰিছিল নেকি? নে কুমাৰে–কমাৰে নিজেই নাজানে কি গঢ়িবলৈ বিচাৰিছে– মাথোন য’তে-ত’তে টিপা মাৰি আছে– য’তে ত’তে টঙনিয়াই আছে!
পৰেশ বৰুৱাই মোলৈ
এতিয়ালৈকে তিনিবাৰ ফোন কৰিছে৷ প্ৰতিবাৰেই অতি কমেও এক-দুই
ঘণ্টা কথা পাতে৷ মই ভাবোঁ এটা সশস্ত্ৰ সংগঠনৰ সৰ্বাধিনায়কৰ ইমান সময় কেনেকৈ ওলায়,
মোৰ নিচিনা এটাৰ লগত খৰচ কৰিবলৈ! অথচ সকলোৱে জানে
যে মই ১৯৭৯ চনৰ পৰাই আলফাৰ সমালোচক তথা বিৰোধী৷ কোনো ৰাজনৈতিক নীতি-আদৰ্শ, সামাজিক ভিত্তি, অৰ্থনৈতিক পৰিকল্পনা আৰু কাঠামো নথকাকৈ
কেনেকৈ কেৱল ‘থলুৱা অসমীয়া’ বোলা সাম্প্ৰদায়িক
চৰিত্ৰৰ কথাৰ মায়াজালেৰে এটা দলে এটা জাতিক নেতৃত্ব দিবলৈ ওলাব পাৰে! তেওঁলোকে অসম দেখাই নাই- বুজাই নাই৷ মই সেই কোন-কাহানিবাতে ‘প্ৰান্তিক’ আলোচনীৰ
পাতত ‘মই কিয় আলফাৰ স্বাধীন অসম সমৰ্থন নকৰোঁ’ ফঁহিয়াই দেখুৱাইছিলোঁ৷ লগতে এইটোও দেখুৱাইছিলোঁ যে আলফাই সম্পূৰ্ণৰূপে বাংলাদেশী
মুছলমানৰ স্বাৰ্থতহে আৰু অসমীয়া জাতিৰ বিৰুদ্ধেহে কাম কৰিছে৷ আলফাৰ ভুলৰ বাবেই অসমৰ
জনগোষ্ঠীসমূহৰ মাজত যুক্তিহীন সশস্ত্ৰ সংগ্ৰামৰ ভেঁটি স্থাপন হৈছিল৷ কিন্তু পৰেশ বৰুৱা
গোটেই তিনিওবাৰ ১৮২৬ চনৰ ২৪ ফেব্ৰুৱাৰিৰ য়াণ্ডাবু চুক্তিতে আঁকোৰগোঁজ হৈ লাগি থাকিল৷
সেইকণ জ্ঞানো তেওঁৰ নাই যে প্ৰকৃততে ১৮২২ চনতে ঘিলাধাৰী ৰণতে অসম বৃটিছৰ হাতলৈ গৈছিল
মানৰ হাতৰ পৰা৷ তাৰো আগতে ১৭৯২ চনৰে পৰা (গৌৰীনাথ সিংহৰ দিনৰে
পৰা) অসম, অসম হৈ থকাই নাছিল বা অসমত আহোম
ৰাজত্বৰ শক্তি বুলিবলৈও একোৱেই নাছিল৷ পৰেশ বৰুৱাই নিজেও জানে যে তেওঁ এখন অনৰ্থক যুঁজ
যুঁজি আছে– তেওঁ কোনোদিনে জিকিব নোৱাৰে– তেওঁৰ প্ৰতি অসমৰ মানুহৰ সমৰ্থন নাই৷ কিন্তু তেওঁ এতিয়াও বহুত ডেকা-গাভৰুক ফুচুলাই আছে– অলীক সপোন দেখুৱাই আছে৷ ইতিহাস
নজনা বাবেই আৰু ইতিহাস বিকৃত কৰা বাবেই প্ৰায় ১২০০০-১৪০০০ তেজাল– কিবা কৰিবলৈ ওলাই অহা ডেকা-গাভৰুক আলফাই হত্যা কৰিলে– মৰিবলৈ
এৰি দিলে- মৰণ ফান্দত পেলাই– টকা লুণ্ঠন
কৰি ব্যাভিচাৰী হ’বলৈ প্ৰৰোচিত কৰি
–চৰিত্ৰহীন কৰি৷ দগাবাজ ধুৰন্ধৰ সিদ্ধাৰ্থ ফুকন নামৰ এটা প্ৰচাৰ সম্পাদকৰ
কি কথাৰ ফুলজাৰি নুশুনিবা– নপঢ়িবা তেতিয়া! সেই অজমূৰ্খবিলাকৰ লগত তেতিয়া উজান দিছিল অসমৰ এক বৃহৎ সংখ্যক আখৰ লিখিবলৈ
শিকা সাংবাদিক–বুদ্ধিজীৱীয়ে৷ সেই নিৰ্বোধ ডেকা-গাভৰুৰজাকক কিয় ধ্বংস কৰিলে তেওঁলোকে! তেওঁলোক কাৰো ওচৰত
জবাবদিহি হ’ব নালাগিছিল নেকি?
সেই একে বৌদ্ধিক
ব্যভিচাৰ কৰিছিল অসমৰ সেই একেখিনি আখৰ-শব্দৰ কাৰচাজি কৰিব পৰা মানুহে৷
নাম ল’লে বেয়া দেখি কিন্তু তেওঁলোকে অবৈধ বিদেশী বহিষ্কৰণৰ আন্দোলনটোক
হঠাৎ এটা নতুন মোৰ দি দিলে যে অসমৰ অৰ্থনৈতিক অনগ্ৰসৰতাৰ কাৰণেহে ল’ৰাবিলাকে আন্দোলন কৰিছে৷ দুটামান উদ্যোগ প্ৰতিষ্ঠা হ’লেই– ৰাস্তা-ঘাট ভাল হ’লেই তৃতীয় বা চতুৰ্থ বৰ্গৰ চাকৰি পালেই আন্দোলনকাৰী ল’ৰা-ছোৱালীবোৰ ঠাণ্ডা হৈ যাব৷ তাতকৈ এখোজ অধঃপাতে গৈ কমিউনিষ্ট-নক্সালপন্থীহঁতে অসম আন্দোলনটোক ‘ক্ষুদ্ৰ জাতিসত্তাৰ আত্মনিয়ন্ত্ৰণৰ আন্দোলন’ বুলি ধুম-ধাম লিখা-মেলা কৰি গ’ল৷ এফালে কাগজত
অসমীয়াৰ কথাৰ ফুলজাৰি চলি থাকিল আৰু আনফালে বাংলাদেশীয়ে অসমৰ মাটি-কাম-খেতি-ব্যৱসায় সকলো এফালৰ পৰা
দখল কৰি গ’ল– আলফাৰ প্ৰত্যক্ষ আৰু পৰোক্ষ
সমৰ্থনত; মাৰোৱাৰী-দিল্লীৱালা-বৃহৎ ব্যৱসায়ী-উদ্যোগপতিয়ে সকলো ডাঙৰ কাম গ্ৰাস কৰি গ’ল– ঘাইপথবিলাকৰ দাঁতি কাষৰীয়া মূল্যৱান মাটিবিলাক
অসমীয়া শিখণ্ডীৰ সহায়ত ক্ৰয় কৰি গ’ল৷
আনহাতে, ৰাছিয়া-চীনৰ কমিউনিজিমৰ কথা কোৱা– মাৰ্ক্স, এঞ্জেলচ, dialectic
materialism আদিৰ কথা কোৱা, সতীদাহ প্ৰথা চলোৱা,
জমিদাৰৰ সামন্তযুগীয় মানসিকতাত লালিত-পালিত,
বৰ্ণবাদ আৰু অস্পৃশ্যতা তথা পূজা-পাতলৰ অন্ধবিশ্বাসত
বুৰ গৈ থকা মাতব্বৰী আৰু বাঙালী সম্প্ৰসাৰণবাদী কলিকতীয়া বুদ্ধিজীৱীৰ কথা শুনি স্বৰ্গপ্ৰাপ্তিৰ
সুখ পোৱা অসমীয়া কমিউনিষ্টে সিবিলাকৰ ভৃত্যৰ দৰে আচৰণ কৰি বৰ
বৰ কথা ক’বলৈ ধৰিলে৷ এজাক চেমনীয়া তেওঁলোকৰ গৰাহত পৰিল৷ অসমীয়াবিলাক
সংকীৰ্ণমনা-বঙালী হিন্দুবিলাক উদাৰমনা, আৰু অসমীয়াবিলাক নিষ্কৰ্মা – পমুৱা (বাংলাদেশী) মুছলমানবিলাকহে কৰ্মী– সিহঁতে খুৱাইছে কাৰণেহে অসমে খাবলৈ পাইছে– ধৰণৰ এটা
মানসিক বাতাৱৰণ চাৰিওফালে সৃষ্টি হ’ল৷
এইবিলাক কথাই অসমৰ
থলুৱা মানুহবিলাকক হীনমন্যতাত ডুবাই দিলে– সংকুচিত কৰি পেলালে– ভয়াতুৰ কৰি পেলালে৷ কংগ্ৰেছে বাঙালী মুছলমানক বুকুৰ কুটুম কৰি লোৱা দেখি,
কমিউনিষ্টে বঙালী হিন্দুক বুকুৰ কুটুম কৰি লোৱা
দেখি– নিজৰ ঠাইতে লাঞ্চিত হৈ থাকি এটা গোমোৰা
খঙে অসমীয়াক বশ কৰি পেলালে৷ এক দীৰ্ঘদিনীয়া প্ৰক্ৰিয়াৰে অসম-অসমীয়াৰ
স্খলনৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হ’ল৷ ‘বুৰ্জোৱাৰ সংসদ
গাহৰিৰ গঁড়াল’ বুলি কোৱা কমিউনিষ্টে সংসদীয়
গণতন্ত্ৰৰ নিৰ্বাচন খেলিবলৈ হেতা-ওপৰা লগালে; ভোটো বিচাৰিলে সাম্প্ৰদায়িকতাৰে৷ আমাৰ কিন্তু চকুত নপৰিল!
এইটোত অৱশ্যে একো
আচৰিত হ’ব লগা কথা নাই৷ ভাৰতত ৰাজনীতি সম্প্ৰদায় ভিত্তিতেই চলে৷ কংগ্ৰেছো সাম্প্ৰদায়িক– কমিউনিষ্টো সাম্প্ৰদায়িক- ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিও সাম্প্ৰদায়িক– মুছলিম লীগ– AIUDF-ও সাম্প্ৰদায়িক৷ NSCN–NDFB-ও সাম্প্ৰদায়িক৷
যাৰে নাম লোৱা যায়, সিয়ে সাম্প্ৰদায়িক৷ সামান্য দুই-এটা অপ্ৰভাৱশীল
দল বা সংগঠনহে ক’ৰবাত ক’ৰবাত অলপ উদাৰ৷
কিন্তু মোৰ কথা সেইবোৰ
নহয়৷ মোৰ কথা হ’ল যে নিজে পতিয়ন নোযোৱাকৈ নেতৃস্থানীয় মানুহবিলাকে আনক কেলেই
পতিয়ন নিয়াবলৈ যত্ন কৰে? নিদাৰুণ সত্যটো এয়েই নেকি যে সকলোৰে উদ্দেশ্য
হ’ল মানুহক ঠগা আৰু নিজৰ স্বাৰ্থ পূৰণ কৰা? নিজে অবৈধ বিদেশী
খেদিব নোৱাৰে বুলি জানিও মানুহক বিদেশী খেদিম বুলি প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়াটো এই কথাবিলাকৰ
শাৰীতে পৰে৷
এইবিলাক ডাঙৰ সামাজিক
আৰু ৰাজনৈতিক কথালৈ নগৈ মই সাধাৰণ মানুহৰ জীৱন ধ্বংস কৰা কথা এটালৈ আহোঁ৷ কোনোবা অজ্ঞাত
আততায়ীয়ে হত্যা কৰা অসমৰ এজন উদীয়মান লেখকৰ কথা৷ অতি কম দিনৰ ভিতৰতে তেওঁ ভাৰত চৰকাৰৰ
বিপক্ষে এটা সবল যুৱমানস অসমত সৃষ্টি কৰিবলৈ সমৰ্থ হৈছিল৷ বিভিন্ন তথ্য-পাতিৰে
তেওঁ ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে যে অসমক কিমান– কি কি শোষণ আৰু
বঞ্চনা কৰিছে, সেইবোৰ বাতৰি কাকত-অলোচনীত
সাব্যস্ত কৰিছিল৷ তেওঁ তেতিয়াৰ ডেকা-গাভৰুৰ কাৰণে আদৰ্শ হৈ উঠিছিল৷
তেওঁৰ লেখাই বহুতকে বিপ্লৱী বা বিপ্লৱী মানসিকতাৰ কৰি তুলিছিল৷ এক বুজন সংখ্যক অসমীয়া
ডেকা-গাভৰু একেবাৰে ঘৰৰ সীমাতে বা গাঁৱৰ চকুতে বিশ্বজয়ী বীৰ হৈ
উঠিছিল৷ তেওঁলোকৰ আদৰ্শ ব্যক্তিজনে কোৱা কথাবিলাক তেওঁলোকৰ বাবে শিলৰ ৰেখা হৈ পৰিছিল৷
কথাৰে-লেখাৰে অসমীয়াই তেতিয়া ধুমুহাৰ সৃষ্টি
কৰিছিল৷ চাৰিওফালে এজাক আশাৰ সৃষ্টি হৈছিল৷ কিন্তু–
কিন্তু সেইবোৰ মাথোন খেৰৰ জুইহে আছিল৷ আদৰ্শ ব্যক্তিয়ে কোৱা-লিখাৰ সত্যাসত্য নিৰূপণৰ বাবে কোনো অসমীয়া যুৱক-যুৱতীয়ে এখনো কিতাপ পঢ়া নাছিল৷ কোনেও মগজু-শিক্ষা-কামৰ চৰ্চা কৰা নাছিল৷ কোনেও আমিনো ক’ত পিছ পৰা, আমাকনো কেলেই শোষণ কৰিব পাৰিছে, কি কৰিলেনো আমি উদ্ধাৰ পাম বুলি ক’লৈকো ওলাই যোৱা নাছিল– কাকো লগ ধৰাগৈ নাছিল৷ তেওঁলোকৰ আদৰ্শ ব্যক্তিয়ে অসমৰ ভূগোল-ইতিহাস-অৰ্থনীতি-জনগাঁঠনি-জনবৈশিষ্ট্য সঁচাকৈয়ে কিবা জানিছিল নে নাই কোনেও পৰীক্ষা কৰিবলৈ নগ’ল৷ বাস্তৱজ্ঞান বিৱৰ্জিত আদৰ্শ ব্যক্তিৰ কথাত ভোল গৈ শ শ হাজাৰ হাজাৰ ল’ৰা-ছোৱালী খঙাল হৈ পৰিল৷ পঢ়া-শুনা-উদ্যমী চৰ্চা সকলো বাদ দিলে৷ ফলত এই বিশাল পৃথিৱীত পিয়ন-চকীদাৰ-থাৰ্ড গ্ৰে’ড-ফৰ্থ গ্ৰে’ড চাকৰি বা পাণ-তামোলৰ দোকান বা শিল-বালি ছাপ্লাই দিয়া এজাক অকৰ্মণ্য কলংকৰ সৃষ্টি হ’ল৷ আদৰ্শ ব্যক্তিয়ে কাকো ‘আচল কাম’ত মনোনিৱেশ কৰিবলৈ উদ্বুদ্ধ কৰিব নোৱাৰিলে৷ আদৰ্শ ব্যক্তিৰ অপমৃত্যু ঘটিল৷ তেওঁ প্ৰভাৱিত কৰা জাক জাক যুৱক-যুৱতীৰ মাজৰ পৰা আমি ক’তো কেন্দ্ৰৰ ৰে’ল বিভাগ-জাহাজ বিভাগ, প্ৰতিৰক্ষা বিভাগ, প্ৰশাসন বিভাগ, বিদেশ মন্ত্ৰালয়, বিত্ত বিভাগ, পৰিকল্পনা বিভাগ, ডাক-তাঁৰ বিভাগ, পাছপ’ৰ্ট বিভাগ, বাণিজ্য বিভাগ, মহাকাশ বিভাগ, ICAR, ICMR, CSIR, ISRO আদিত কোনো অসমীয়া মানুহ দেখা নাপালোঁ৷ সেইবোৰ নালাগেই বাৰু– মোৰ ভাতৃপ্ৰতীম বন্ধু এজনে– যি বিভিন্ন অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠানত মানুহ নিযুক্তিৰ বাবে প্ৰায়েই বিভিন্ন সাক্ষাৎকাৰ লয়– কোৱা মতে বৰ্তমানে অসমত (গুৱাহাটীত বা নামনি অসমত) যিকোনো পদৰ বাবে সাক্ষাৎকাৰ দিবলৈ অহা প্ৰতি ২০ জন প্ৰাৰ্থীৰ ভিতৰত কমেও ১৩/১৪ জন পূৰ্ববংগীয় বা বাংলাদেশী মূলৰ– দ্বিতীয় বা তৃতীয় প্ৰজন্মৰ ডেকা-গাভৰু আহে আৰু গুণগত বিচাৰত সিবিলাকহে কাম পাবৰ যোগ্য৷
যদি এনেকুৱাই হ’লগৈ
তেন্তে আদৰ্শ ব্যক্তিয়ে কি কথা শিকাইছিল? যুৱ নায়ক বুলি বিৱেচিত
হোৱা মানুহে আমাৰ মানুহৰ চৰিত্ৰ নুবুজাকৈয়ে– মানুহক যোগ্য হোৱাত
সহায়ক হোৱাকৈ কাম নিশিকাই, কি বিষাক্ত কথা শিকালে, যাৰ ফলত আমাৰমখা কেৱল আখৈফুটীয়াহে হ’লগৈ!
সেই আদৰ্শ ব্যক্তিৰ
লগত মোৰ প্ৰায়ে তৰ্ক হৈছিল৷ কিন্তু মূৰ্খ যুৱচামে তেওঁক এনেকৈ প্ৰশংসা কৰিছিল আৰু বিপ্লৱৰ সেনানী অভিধাৰে বিভূষিত কৰি তুলিছিল যে তেওঁৰো হিতাহিত জ্ঞান শূন্য
হৈ পৰিছিল৷
এই মানুহবোৰৰ ওপৰত
মই মোৰ খং আজিও সামৰিব পৰা নাই৷ কাৰণ মই দেখি থাকোঁ, প্ৰতিজন উচ্চপদস্থ
অনা অসমীয়া বিষয়াই অসমীয়াবিলাকক কেনেকৈ ভৃত্যৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰে, প্ৰতিটো ধনী অনা অসমীয়া ব্যৱসায়ীয়ে অসমীয়াক কেনেকৈ কুকুৰৰ দৰে জ্ঞান কৰে,
প্ৰতিটো মিঞাই অসমীয়াক কেনেকৈ হাঁহে বা কেনেকুৱাকৈ হীন জ্ঞান কৰে!
গা বেজবেজাই যায়৷
কিন্তু লাভ নাই৷
অযোগ্য মানুহৰ এনেকুৱা হ’বই৷ অসমত অসমীয়া বুলি ভুকি থাকিব পাৰিব;
কিন্তু দিল্লীত ভুকিব নোৱাৰে৷ কথাবিলাক মোৰ এনেকুৱা যেনহে লাগি যায়–
এজন মানুহ৷ সহজ-সৰল অৰ্থাৎ মূৰ্খ৷ তেওঁ চাকৰিৰ পৰা সেইমাত্ৰ অৱসৰ
লৈছে৷ হাতত গ্ৰেছুইটি, Leave Encashment আদিৰ প্ৰায় ৩০ লাখ মান টকা আছে৷ এজন মানুহ আহিল এটা প্ৰস্তাৱ লৈ– এটা স্কীম লৈ– নাম Golden Forest৷ এটা কোম্পানীয়ে চেগুণ গছৰ খেতি কৰিছে৷ ৫ লাখমান গছ ৰুইছে৷ ৰাজস্থানত আৰু
নাইনিতালত৷ তেওঁ কৈ গ’ল– ২০ বছৰৰ মূৰত
এজোপা গছৰ মূল্য হ’বগৈ প্ৰায় ২ লাখ টকা৷ ৩ ফুটমান ব্যাসৰ– ১০ ফুটমান ঘেৰৰ গছ হ’বগৈ৷ ২ ফুট বহল- ২ ফুট দীঘল– ৫০/৬০ ফুট
উচ্চতাৰ ২০০ ঘনফুট (নিম্নতম) কাঠ ওলাব– ১০০০ টকাকৈ প্ৰতি ঘনফুটৰ দাম পাব অৰ্থাৎ কাটি-কুটি নিচেই কমেও ২
লাখ টকা৷ বৰ্তমানে কিনিব লাগে মাত্ৰ ১০০০ টকাকৈ৷ আজিৰ বিনিয়োগ
১০০০ x ১০০০ জোপা = ১০ লাখ টকা৷ ২০ বছৰৰ
মূৰত ২ লাখ x ১০০০ জোপা = ২০০০ লাখ
= ২০ কোটি৷
অংক-স্বপ্ন
সকলো মিলি ১০ লাখ টকা তেওঁৰ পৰা ওলাই গ’ল৷ তাৰ পাছত কিছু দিনলৈকে
Progress Bulletin আহি আছিল৷ তাৰ পাছত খবৰ শুকাই গ’ল– আশা শুকাই গ’ল– মানুহ অদৃশ্য হৈ গ’ল৷
এদিন হঠাৎ এজন তেনেকুৱা
মানুহ আহি মোৰ ওচৰত উপস্থিত হ’লহি৷ মোকো একে ধৰণৰ সপোন দেখুৱাবলৈ ধৰিলে৷
কথাবোৰ শুনি শুনি এটা সময়ত মই তেওঁক প্ৰশ্ন কৰিবলৈ ধৰিলোঁ– ৫
লাখ গছ যদি ইতিমধ্যে আপুনি ৰুইছেই, তেনেহ’লে আৰু বিনিয়োগকাৰীৰ কি দৰকাৰ? গছ ডাঙৰ হ’লে সকলো টকা দেখোন আপোনালোকৰেই৷ মানুহজনে ক’লে
: আমাৰ বেংকৰ বহুত ঋণ আছে নহয়– অংশ কিনিলে বিনিয়োগকাৰীয়ে
ক’ম্পেনিটোৰ অংশীদাৰিত্ব পাই যাব - আমাৰ ঋণৰ বোজা কমিব– লগতে eco-friendly project৷ মই চাব মাৰি ধৰিলোঁ :
- ৰাজস্থানতনো ক’ত
চেগুণ গছ হয় হে? আৰু নাইনিতালত?
লগে লগে মানুহজনে ঢেৰ সাধু ক’বলৈ আৰম্ভ কৰিলে–
- মলয় ঠাকুৰৰ (আচল নামটো উহ্য ৰাখিছোঁ) ১০ লাখ টকাৰ কি হ’ল?
- আমাৰটো বেলেগ ক’ম্পানি৷ আমাৰ সকলো কথা genuine৷
- আপুনি নিজে গছবোৰ দেখিছেনে?
- নাই দেখা; কিন্তু ফটো দেখিছো৷
- আপুনি চেগুণ গছ চিনি পায়নে নাপায়?
- মই টিক (Teak) গছৰ নামহে শুনিছোঁ৷
- এইখন ফটোৰ এইবোৰ চেগুণ গছ হয় জানো?
- মই নাজানিম দেই৷ মইতো কেৱল কোম্পানিৰ হৈ কামহে কৰোঁ৷
- আপুনি প্ৰথমতে মালিকৰ নিচিনাকৈ কথা কৈছিল দেখোন!
আচলতে আপুনি dealer নে agent নে representative ? চাওঁ কাগজ-পত্ৰ কি আছে?
- আপুনি আমাৰ অফিচলৈ আহক৷ ছাৰে চব বুজাই দিব৷
কাহিনী এনেকুৱাই
সকলোতে৷ মই অৱনী বৰঠাকুৰক আলফা বা সেই যুৱ নায়কজন বা এই প্ৰতাৰকজনৰ লগত একাকাৰ কৰিব
খোজা নাই৷ কিন্তু প্ৰশ্নটো উত্থাপিত হ’বই– তুমি দল ত্যাগ কৰিলা, ঠিক আছে; তুমি মতবাদ ত্যাগ কৰিলা, ঠিক আছে; কিন্তু তোমাৰ অনুগামীবিলাকৰ কি হ’ব? জীৱনটোৰ মূল সময়খিনি একধৰণে পৰিচালিত হৈ হঠাৎ ছিন্নমূল হৈ পৰিলে কেনে লাগিব?
ই বাৰু মানুহ এজনক হত্যা কৰাৰ সমতুল্য কথা নহ’লনে?
ভাৰতীয় ৰাজনীতিকৰ দলত্যাগ কৰা বিষয়টো ইয়াত খাপ নাখায়৷ সিবিলাক বজ্জাত
বুলি সকলোৱে জানে৷ কিন্তু অৱনী বৰঠাকুৰক মই মাত্ৰ এটা উদাহৰণৰ
বাবেহে তুলি আনিলোঁ৷ তেখেত সৎ ব্যক্তি৷ মই ঘৰুৱাকৈ জানো৷ কিন্তু
পৰেশ বৰুৱা, সেই যুৱ নায়কজন– আজিৰ মানুহক
বিপথে পৰিচালিত কৰা সাংবাদিকসকলো জবাবদিহি হ’ব লাগিব– কিয় যি কথাত তোমালোক নিজেই convinced
নোহোৱাঁ, মানুহক কেলেই প্ৰৰোচিত কৰিলা! RSS-এ অখণ্ড ভাৰত মাতাৰ নামত পাকিস্তান-আফগানিস্তানক
সাঙুৰি এখন ভাৰতৰ মেপ আঁকি থৈছে৷ ই বাৰু মানুহক
প্ৰৰোচিত কৰা বাতুলামিৰ নিচিনা কথা নহয়নে বাৰু? বিজেপি-RSS সকলোৱে জানে যে ২০/২৫
কোটি মুছলমান থকা ভাৰতক হিন্দু ৰাষ্ট্ৰ কৰিব নোৱাৰি৷ কিন্তু তথাপি তেওঁলোকে মানুহক
উচতাই আছে৷ এই উদ্ভট সপোন বাস্তৱায়িত কৰিবলৈ গ’লে কি বিষম নৰসংহাৰ হ’ব, কোনোবাই
ভাবি চাইছেনে?
অসমত ঠিক
এই কথাটোৱেই ঘটি আছে৷ সেই যুৱনায়কজনে আৰু তেওঁৰ সমগোত্ৰীয়বিলাকে ক্ষুদ্ৰ জাতিসত্তাৰ
আত্মনিয়ন্ত্ৰণৰ সন্দৰ্ভত যিমানবোৰ আধাসিজা কথা ক’লে যে, সেইবোৰ একবিংশ শতিকাৰ তথ্য-প্ৰযুক্তিয়ে ঢৌৱাই নিয়া পৃথিৱীৰ সকলো কথাৰ পৰিপন্থী৷ নদাই-ভদাই সকলোকে ৰাজনৈতিক অধিকাৰ কেনেকৈ দিয়া যায়! উন্নতিৰ
চানেকি (development model) কেনেকুৱা হ’ব?
স্বায়ত্ত শাসন? লগে লগে আহি পৰিব ভৌগলিক কথাবোৰ৷
খিচিৰি-মিচিৰি হৈ সকলো সকলোতে সোমাই আছে– সুষমতা (Homogenity) বোলা কথাটো নায়েই৷ যিবোৰ বৈচিত্ৰ্য আমাৰ সম্পদ বুলি এদিন বিৱেচনা কৰিছিলোঁ, সেইবোৰ আজি বিপদৰ ৰূপত
আবিৰ্ভূত হৈছে৷ তেনে স্থলত?
আমাৰ নায়কবিলাকে কি মাৰাত্মক ভুল কৰি গ’ল, কোনেও বুজি নাপালে৷ এজনে ভাবিলে আৰু লিখি দিলে৷ বছ, হৈ গ’ল৷ কোনো আলোচনা-বিশ্লেষণ-সংশ্লেষণ-যুক্তি (argument) একো নাই৷ যুৱনায়কক মহানায়ক হ’বলৈ লাগে– কথা সিমানেই৷ তাৰে ফলত ১৭% বড়োৱে BTAD-ত ৮৩% অবড়োক শাসন কৰিছে-যিটো গণতন্ত্ৰৰ পৰিপন্থী কথা৷ এফালে গণতন্ত্ৰ চাবলৈ গ’লে থলুৱা মানুহ নিঃচিহ্ন হৈ যায়৷ এফালে চাবলৈ গ’লে আজিৰ তাৰিখত ৩৫-৪০% জনগাঁঠনিৰে পূৰ্ববংগীয়/ বাংলাদেশীয় মূলৰ মানুহখিনিয়েই হ’ল অসমৰ একক সংখ্যাগৰিষ্ঠ জনসমষ্টি৷ একক হিচাপে বাকী সকলো বহুত কম৷ গণতান্ত্ৰিক হ’বলৈ গ’লে এফালে বিপদ, নহ’লে অন্যফালে বিপদ৷ কথাটো বৰ জটিল৷ আফ্ৰিকাৰ পৰা যোৱা বাৰাক অ’বামা আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হওঁতে আমি বৰ স্ফূৰ্তি কৰিছিলোঁ, এতিয়া ভাৰতীয় মূলৰ ঋষি চুনক ইংলেণ্ডৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হ’ব খোজোঁতেও আমি আনন্দ কৰিছোঁ; এতিয়া নিষ্ঠুৰ সময়ে পূৰ্ববংগীয় মূলৰ মানুহক অসমৰ মুখ্যমন্ত্ৰী পাতিলে আমি নিশ্চয় ভাল পাব লাগিব৷ কথাবিলাকত আমি পতিয়ন যাব লাগিব৷ এতিয়া আমি পতিয়ন নোযোৱাকৈ হিন্দুত্বৰ হাতোৰাত পৰি আমাৰ দৌল-দেৱালয়বিলাকক মন্দিৰ বুলিবলৈ লৈছোঁ, কামাখ্যা মন্দিৰত হনুমান-ৰাম-সীতাৰ মূৰ্তি পাতিছোঁ আৰু এনে বহুত কাম কৰিছোঁ– যিবোৰ ঠিক কথা হোৱা নাই৷ ঠিক তেনেকৈ আমাৰ বহুত মুছলমানে নিজে আচলতে পতিয়ন নোযোৱাকৈয়ে অসমকো মুছলমান ৰাষ্ট্ৰ কৰিব খুজিছে৷
নিজে পতিয়ন
নোযোৱাকৈ– মানে নিজৰ প্ৰত্যয় নজন্মাকৈ– মানে নিজে পঢ়ি-শুনি, জানি, বুজি নোলোৱাকৈ অন্য
কাকো নিজৰ ফলীয়া কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিব নালাগে৷
এদিন নহয় এদিন ই সাংঘাতিক ধৰণে প্ৰত্যাঘাত (Boomerang) কৰিব৷ সঠিক
শুভচিন্তকৰ প্ৰত্যাশাৰে এটা জটিল চিন্তা সমাজলৈ বুলি মেলি দিলোঁ৷
