ড° বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁই
এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনিয়াৰিং হৈছে এটা আকৰ্ষণীয় আৰু গতিশীল ক্ষেত্ৰ, য’ত বিমান, মহাকাশযান, উপগ্ৰহ,
ক্ষেপণাস্ত্ৰ আৰু সংশ্লিষ্ট ব্যৱস্থাসমূহৰ ডিজাইন, উন্নয়ন, পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ
কাম অন্তৰ্ভুক্ত হৈ থাকে৷ এই শাখাই যান্ত্ৰিক, ইলেক্ট্ৰ’নিক্স, কম্পিউটাৰ আৰু সামগ্ৰীৰ
অভিযান্ত্ৰিকৰ আধুনিক প্ৰযুক্তিসমূহ একত্ৰিত কৰি পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলৰ ভিতৰত (এৰ’নটিক্স)
আৰু বাহিৰত (এষ্ট্ৰ’নটিক্স) উচ্চ কাৰ্যক্ষমতাৰ উৰণযন্ত্ৰ নিৰ্মাণ কৰে৷
সাম্প্ৰতিক
বছৰবোৰত ভাৰতবৰ্ষৰ এৰ’স্পেচ খণ্ডত দ্ৰুতগতিৰে
উন্নতি ঘটিছে, ইয়াৰ মূলতে হৈছে ইছৰ’ (ISRO), ডি আৰ ডি অ’ (DRDO), এইচ এ এল (HAL) আদি
সংগঠনৰ বিস্তাৰ আৰু ব্যক্তিগত এৰ’স্পেচ ষ্টাৰ্টআপ আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কোম্পানীসমূহৰ
অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি৷ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ, প্রতিৰক্ষা
বিমান চালনা আৰু মহাকাশ অভিযানত ভাৰতে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰাৰ লগে লগে, দেশত
এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ সম্ভাৱনাও আগতকৈ বহুগুণে বাঢ়িছে৷
উৰণ,
মহাকাশ, আৰু উদ্ভাৱনৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিঙে শিক্ষাগ্ৰহণ, গৱেষণা
আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় তথা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় উন্নয়নত অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবে সুযোগ প্ৰদান কৰে৷
এই ক্ষেত্ৰত কেৰিয়াৰে কেৱল বৌদ্ধিক সন্তুষ্টি আৰু প্ৰতিপত্তি প্ৰদান কৰাই নহয়, ৰাষ্ট্ৰীয়
প্ৰতিৰক্ষা, পৰিৱহণ আৰু প্ৰযুক্তিগত অগ্ৰগতিৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে৷
এজন এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনিয়াৰৰ প্ৰাথমিক কৰ্তব্য হৈছে বিমান, মহাকাশ যান, উপগ্ৰহ আৰু ক্ষেপণাস্ত্ৰ ডিজাইন
কৰা, উন্নয়ন কৰা, পৰীক্ষা কৰা, মেৰামতি কৰা আৰু তাৰ কার্যক্ষমতা উন্নত কৰা৷ এই ইঞ্জিনিয়াৰসকলে প্ৰযুক্তিৰ অত্যাধুনিক সীমাত
কাম কৰি উৰণ ব্যৱস্থাসমূহ সুৰক্ষিত, কাৰ্যকৰী আৰু উচ্চ প্ৰদৰ্শনক্ষম হিচাপে নিশ্চিত
কৰে৷ ডিজাইন আৰু উন্নয়নৰ উপৰিও, এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰসকলে প্ৰকল্প পৰিকল্পনা, বিধিমালা
অনুসৰণ আৰু গুণগত মান নিশ্চিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে৷
এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰসকলে প্ৰায়ে বহু-বিভাগীয় দলত কাম কৰে আৰু জটিল ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰিবলৈ উন্নত
ছিমুলেচন ছফ্টৱেৰ আৰু সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰে৷ তেওঁলোকৰ কামে কেৱল বায়ু আৰু মহাকাশ যাত্ৰাকেই
সহায় নকৰে, ই দেশৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা আৰু নতুন নতুন প্ৰযুক্তিৰ উন্নয়নকো শক্তিশালী
কৰে৷
এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনিয়াৰ হিচাপে এটা সফল কেৰিয়াৰ গঢ়িবলৈ ইচ্ছুক শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে প্ৰাথমিক
অৰ্হতাৰ চৰ্ত পূৰণ কৰাটো প্ৰথম গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ৷ উচ্চতৰ মাধ্যমিকৰ বিজ্ঞান শাখাত
পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু গণিত বিষয়সহ উত্তীৰ্ণ হোৱা পিছত এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিং
(Aerospace Engineering)ৰ স্নাতক (বি. টেক./বি. ই.) পাঠ্যক্রমত নাম ভৰ্তি কৰিব পাৰে৷
এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিঙত স্নাতক ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পাছত, শিক্ষাৰ্থীসকলে এই ক্ষেত্ৰখনৰ
ভিতৰত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান ক্ষেত্ৰত বিশেষজ্ঞতা অৰ্জন কৰাৰ বা উচ্চশিক্ষা লাভ কৰাৰ সুযোগ
লাভ কৰে৷ এই পদক্ষেপই কেৰিয়াৰ সম্ভাৱনাসমূহ উল্লেখযোগ্যভাৱে বৃদ্ধি কৰে আৰু গৱেষণা,
নেতৃত্ব বা বিশেষ প্ৰযুক্তিগত ভূমিকালৈ ৰাস্তাও মুকলি কৰে৷ শিক্ষাৰ্থীসকলে স্নাতকোত্তৰ
ডিগ্ৰী (এম. টেক./এম. ই.) আৰু পি. এইচ. ডি. পাঠ্যক্রমত নামভৰ্তি কৰিব পাৰে৷ এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিঙত
তাত্ত্বিক জ্ঞানৰ দৰেই ব্যৱহাৰিক অভিজ্ঞতাৰো সমান গুৰুত্ব থাকে৷ শ্ৰেণীকোঠাৰ শিক্ষাৰ
সৈতে বাস্তৱ জীৱনৰ প্ৰয়োগৰ মাজত থকা পাৰ্থক্য কমাবলৈ শিক্ষাৰ্থীসকলে প্ৰতিষ্ঠিত এৰ’স্পেচ
কোম্পানী, প্ৰতিৰক্ষা সংস্থা বা শৈক্ষিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহত ইণ্টাৰ্নশ্বিপ, উদ্যোগিক প্ৰশিক্ষণ
বা গৱেষণামূলক কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰা উচিত৷ এই ধৰণৰ ব্যৱহাৰিক অভিজ্ঞতাই শিক্ষাৰ্থীৰ
প্ৰযুক্তিগত আৰু সমস্যা সমাধানৰ দক্ষতা বৃদ্ধিৰ লগতে পেছাদাৰী নেটৱৰ্ক গঢ়ি তোলে আৰু
স্নাতক হোৱাৰ পাছত চাকৰিৰ বজাৰত তেওঁলোকক এগৰাকী প্ৰতিযোগিতামূলক প্ৰাৰ্থী হিচাপে আগবঢ়াই
তোলে৷
এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনিয়াৰিং হৈছে এক দ্ৰুত বিকাশশীল আৰু উদ্ভাৱনমুখী ক্ষেত্ৰ, য’ত নতুন নতুন প্ৰযুক্তি,
গৱেষণা আৰু বিশ্বব্যাপী উন্নয়নে অবিৰতভাৱে ইয়াৰ ৰূপৰেখা সলনি কৰি আছে৷ এই ক্ষেত্ৰত
সফল হ’ব বিচৰা আগ্ৰহী
আৰু কৰ্মৰত এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰসকলে উদ্যোগটোৰ শেহতীয়া
ধাৰা, সঁজুলি আৰু অগ্ৰগতিৰ বিষয়ে অৱগত হৈ থাকিব লাগিব৷ ইয়াৰ বাবে যদি সম্ভৱ হয়, তেন্তে নিয়মিতভাৱে
গৱেষণামূলক জাৰ্নেল, এৰ’স্পেচ সাময়িকী আৰু প্ৰযুক্তিগত ব্লগত লেখা পঢ়ি; নাছা
(NASA), ইছৰ’(ISRO), ডি আৰ ডি অ’ (DRDO) আদি সংস্থা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় এৰ’স্পেচ সন্মিলনসমূহৰ
আপডেট অনুসৰণ কৰি; আৰু এৰ’স্পেচ ক্ষেত্ৰত কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা (AI), উন্নত প্ৰপালছন,
কম্প’জিট সামগ্ৰী বা উপগ্ৰহ পদ্ধতি আদি আধুনিক বিষয়ৰ ওপৰত অনুষ্ঠিত ৱেবিনাৰ, ৱৰ্কশ্বপ
আৰু প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰদানকাৰী কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰিব লাগিব ৷
এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনীয়াৰ হিচাপে কেৰিয়াৰ গঢ়িব বিচৰাসকলৰ কিছুমান গুণ থকা দৰকাৰ, যেনে – বিশ্লেষণাত্মক
আৰু সমস্যা সমাধানৰ দক্ষতা; সৃষ্টিশীলতা আৰু উদ্ভাৱনশীলতা; প্ৰভাৱশালী যোগাযোগ দক্ষতা;
সূক্ষ্মতা আৰু নিখুঁটতাৰ প্রতি মনোযোগ; গণিত আৰু যান্ত্ৰিক বিজ্ঞানত দৃঢ় ভেটি; প্ৰযুক্তিগত
দক্ষতা; নিৰাপত্তা মানদণ্ডৰ প্ৰতি অংগীকাৰ; উৰণ আৰু বিজ্ঞানৰ প্ৰতি আগ্ৰহ; নিষ্ঠাবান;
দায়িত্ববোধ আদি ৷
এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনিয়াৰিং ( Aerospace Engineering)ৰ বিভিন্ন পাঠ্যক্রমত
শিক্ষা গ্রহণ কৰিব কেইখনমান শিক্ষানুষ্ঠান হ’ল –ভাৰতীয় প্ৰযুক্তিবিদ্যা প্ৰতিষ্ঠান,
মুম্বাই (https://www.aero.iitb.ac.in),
ভাৰতীয় প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান, কানপুৰ (https://www.iitk.ac.in/aero/), ভাৰতীয় প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান,
মাদ্ৰাছ (https://ae.iitm.ac.in/),
ভাৰতীয় বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠান, বেংগালুৰু (https://aero.iisc.ac.in/), ভাৰতীয় প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান, খড়গপুৰ
(http://www.ae.iitkgp.ac.in/),
ভাৰতীয় মহাকাশ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান, তিৰুৱনন্তপুৰম (https://www.iist.ac.in/), পঞ্জাৱ
ইঞ্জিনিয়াৰিং কলেজ (https://pec.ac.in/),
হিন্দুস্তান ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন’লজি
এণ্ড চায়েন্স (https://hindustanuniv.ac.in/),
অমৃতা বিশ্ব বিদ্যাপীঠম (https://www.amrita.edu),
এছ আৰ এম ইনষ্টিটিউট অৱ চায়েন্স এণ্ড টেকন’লজি, চেন্নাই (https://www.srmist.edu.in/),
এমিটি ইউনিভাৰ্চিটি, নয়ডা(https://amity.edu/),
লাভলী প্ৰফেছনেল ইউনিভাৰ্চিটি (https://www.lpu.in/)
আদি৷ এই শিক্ষানুষ্ঠানবোৰত এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ বিভিন্ন
পাঠ্যক্রমত নাম ভৰ্তিৰ বাবে প্রয়োজন হোৱা শিক্ষাগত অৰ্হতা তথা নাম ভৰ্তি প্রক্রিয়া
শিক্ষানুষ্ঠান অনুযায়ী বিভিন্ন হয়৷ সবিশেষ তথ্য জানিবৰ বাবে শিক্ষাৰ্থীসকলে শিক্ষানুষ্ঠানবোৰৰ
ৱেবছাইটত চাব পাৰে ৷
এৰ’স্পেচ
ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ শিক্ষাগত অৰ্হতা আৰু অভিজ্ঞতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি বিশ্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়
পৰ্যায়ৰ সংস্থাৰ সৈতে কাম কৰাৰ সুযোগ পায়৷ ইয়াৰ ভিতৰত চৰকাৰী সংস্থা, বেচৰকাৰী উদ্যোগ আৰু
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাও অন্তৰ্ভুক্ত৷ যেনে
– নাছা https://www.nasa.gov/), ইছৰ’
(https://www.isro.gov.in/),এইচ
এ এল (https://hal-india.co.in/),
ডি আৰ ডি অ’ (https://www.drdo.gov.in/),
অসামৰিক বিমান পৰিবহন মন্ত্ৰালয় (https://www.civilaviation.gov.in), এয়াৰ ইণ্ডিয়া (https://careers.airindia.com/),
টাটা এভিডেন্স চিষ্টেমছ
(https://www.tataadvancedsystems.com/),
মহিন্দ্ৰ এৰ’স্পেচ (https://mahindraaerospace.com/),
টানেজা এৰ’স্পেচ আৰু এভিয়েচন লিমিটেড (https://taal.co.in/) আদি৷
***
কেৰিয়াৰ
পৰামৰ্শদাতা তথা
মুৰব্বী,
যান্ত্রিক অভিযান্ত্রিক বিভাগ, অসম ডন বস্ক’ বিশ্ববিদ্যালয়
ফোন:
৯৪৩৫১৮৮৬৩০
ই-মেইল: buljit@gmail.com
বি.দ্র.
কেৰিয়াৰ বিষয়ৰ বিভিন্ন কথা কোনো আগ্ৰহী শিক্ষাৰ্থীয়ে জানিব বিচাৰে ,তেন্তে প্ৰত্যেক
শনিবাৰে বিয়লি ৬-৯ বজাৰ ভিতৰত ফোন(৯৪৩৫১৮৮৬৩০)ত যোগাযোগ কৰিব পাৰে ৷
