অন্যযুগ/


মগজুৰ অপতৃণ

 


নাতিশীতোষ্ণ জলবায়ুৰ ঠাই হিচাপে অসমৰ সৰ্বত্ৰ সকলো সময়তে অনেক গছ-বন গজে৷ এনে গছ-বনবোৰৰ বহুত সুকাঠী বা ফলৱতী আৰু আন কিছুমান আওকাঠী তথা অপতৃণ৷ গছ-বন প্ৰাকৃতিকভাৱেই গজে, নিজৰ সুবিধা অনুসৰি৷ মানুহৰ সুবিধাজনক কোন ঠাইত  গজিব লাগে গছে নাজানে৷ আচলতে পৃথিৱীৰ মাটি-পানী আদি সকলোতে মানুহতকৈ বেছি অধিকাৰ আছে গছৰহে৷ মানুহেহে গছ কাটি বিভিন্ন নিৰ্মাণৰ উদ্দেশ্যে পৰিকল্পনা কৰাৰ ফলত গছ গজিবলৈ ঠাই নোহোৱাৰ নিচিনা অৱস্থা এটা হৈছে৷ অৱশ্যে পৃথিৱীৰ সকলো দেশৰ মাটি একে নহয় আৰু জলবায়ুৰো প্ৰভেদ আছে৷ সেই বাবেই সকলো দেশৰ সকলো অঞ্চলৰ মাটিতে একেদৰেই যিকোনো গছ-গছনি নগজে৷

সি যি নহওক, গছবোৰ সুকাঠী নে আওকাঠী সেয়াও মানুহেই নিৰ্ণয় কৰে৷ বিশেষকৈ কৃষিসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰে পৰাই গছ-গছনিবোৰৰ মাজৰে মানুহৰ বাবে দৰকাৰী আৰু অদৰকাৰী এই দুই ভাগত ভাগ কৰা হ’ল [তাৰ উপৰি গছ-গছনিৰ বহুতো ভাগ আছে]৷ কৃষকসকলে বিভিন্ন ধৰণৰ মানুহৰ কাৰণে দৰকাৰী গছ কেনেকৈ ৰুব লাগে, অদৰকাৰী তথা অপকাৰী গছবোৰ কেনেকৈ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব লাগে তাৰ উপায় উলিয়াইছিল নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ আধাৰত৷ পিছে বৰ্তমান আমাৰ অসমত কৃষিকৰ্মত নিয়োজিত মানুহৰ সংখ্যা দুখ লগাকৈ কমি অহা দেখা গৈছে৷ নিজৰ পথাৰৰ ভাতমুঠিতকৈ যেন দোকানৰ পৰা কিনি অনা চাউলৰ ভাতকেইটা অধিক মূল্যবান– এনে এক ধাৰণা লাহে লাহে অসমীয়া মানুহৰ মনত গঢ় লৈ উঠিছে৷ কৃষিৰ সৈতে সম্পৰ্ক নোহোৱাৰ কাৰণেই লাহে লাহে আমাৰ মানুহে গছ-বনৰ সৈতে সম্পৰ্কও হেৰুৱাই পেলাইছে৷

সেয়েহে, মন কৰিব লগীয়াকৈ আজিকালি নিজৰ চৌহদটো চাফ-চিকুণকৈ ৰাখিবলৈ যত্ন কৰাৰ বাহিৰে আমাৰ প্ৰায়বোৰ মানুহেই নিজৰ পদূলিৰ মূৰটোকে আনকি চাফ-চিকুণ কৰি ৰাখিব লাগে বুলি নজনা হৈছে৷ এনে হোৱাৰ মূলতে কি? মানুহে গছ চিনি নাপায় কাৰণে হাবি চাফা কৰোঁতে দৰকাৰী গছ-বন কটা যোৱাৰ ভয়ত এনে ঘটনা ঘটিছেনে? নাই ঘটা৷ আচলতে মানুহে নিজৰ চৌহদটোৰ বাহিৰত সেইবোৰ নেদেখা হৈছে৷

নাতিশীতোষ্ণ অঞ্চলৰ মাটিত যেনেকৈ নানান অপতৃণ গজে তেনেকৈয়ে এনে অঞ্চলৰ মানুহৰ মনতো নানান অপচিন্তাই বাহ লয়৷ তেনে চিন্তাই মানুহক নিজৰ চৌহদটোৰ বাহিৰে আন ক’লো লেতেৰা-ময়লা বা হাবি-বন দেখিবলৈ নিদিয়ে৷ কোনোবাই তেনে হাবি-বন দেখিলে দৰকাৰ হ’লে সেইবোৰ চাফা কিয় কৰা নাই বুলি আন্দোলনকে কৰিব, কিন্তু কোৰ-কটাৰী একোখন হাতত লৈ সেইখিনি চাফা কৰিবলৈ নিজে আগ বাঢ়ি নাহে৷

আচলতে আমাৰ স্বভাৱটো বৰ বিচিত্ৰ৷ ক’ৰবাত যদি কিবা কাৰণত লেতেৰা কাগজ-পত্ৰ কেইখনমান পৰি থাকিল, সেইকেইখন কোনেও বুটলি নিনিয়ে৷ বৰং সেইখিনিৰ ওপৰতে আন জাবৰ-জোথৰ কিছুমানো পেলাবহিহে৷ তাতে কিছুমানে পেলাওক তামোল-পাণৰ পিকো! দিন যোৱাৰ লগে লগে সেই ঠাইখন লাহে লাহে পেলনীয়া বস্তুৰে ভৰি কদৰ্য হৈ উঠে৷

এনে ঘটনা যে অসংগঠিত স্তৰত হৈছে তেনে নহয়৷ সংগঠিতভাৱেও এনে ঘটনা ঘটি আছে৷ আমাৰ বজাৰ অঞ্চলবোৰেই এই কথাৰ প্ৰমাণ৷ মাছ-মঙহৰ বজাৰবোৰৰ পেলনীয়া বস্তুবোৰ, চুলি কটা চেলুনৰ পেলনীয়া চুলিবোৰ, দোকানৰ পৰা প্ৰতিদিনেই প্ৰায় সকলোৰে ঘৰলৈ অহা প’লিথিনৰ মোনাবোৰৰ পৰিণতি কি হয়? সেইবোৰৰ ব্যৱস্থাপনাৰ কিবা বিষয়ে আমি গম পাওঁনে? নাপাওঁ৷ সেইবোৰৰ বিষয়ে যে আমি গম পাব খোজা উচিত, এইটোও আমাৰ মনত নেখেলায়৷ যিদৰে আমাৰ সম্মুখতে পৰিস্কাৰ ঠাই এখনত অপৰিস্কাৰ বস্তু পেলাই দিলে বাধা দিয়া উচিত বোলা ধাৰণাটোও আমাৰ মনত নেখেলায়৷

মানুহৰ সভ্যতাৰ পত্তন ঘটি আগ বাঢ়িল যেতিয়া, এতিয়া আৰু উভতি যাব নোৱাৰি৷ এতেকে মানুহে গছ-গছনিৰ সৈতে সহাৱস্থান কৰাই বাঞ্ছনীয়৷ পৃথিৱীৰ বহু আগ বঢ়া দেশেই বহুদিনৰ পূৰ্বেই এই সত্য উপলব্ধি কৰিছে আৰু সেইমতেই মানৱনিৰ্মিতি আৰু গছ-বনৰ সুন্দৰ সহাৱস্থান আজিৰ তাৰিখত বহু দেশতে লক্ষ্য কৰা যায়৷ কিন্তু আমাৰ দেশৰ মানুহে এই সত্য উপলব্ধি কৰিবলৈ আৰু বা কেই হাজাৰ বছৰ লাগিব সি অনিশ্চিত৷ বহু আগ বঢ়া দেশত পেলনীয়া সামগ্ৰীৰ সুন্দৰ ব্যৱস্থাপনাৰে নানান ইতিবাচক কাৰ্য সম্পাদন কৰিছে৷ উদাহৰণস্বৰূপে জাপানে পেলনীয়া সামগ্ৰীৰে কৃত্ৰিম মাটি প্ৰস্তুত কৰি সাগৰ পুতি নিজৰ কাৰণে ব্যৱহাৰযোগ্য ভূমিৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰিছে৷ বহু মৰুময় দেশে পেলনীয়া দ্ৰব্যৰে কৃত্ৰিম গছ-গছনি সৃষ্টি কৰি নিজা নিজা চহৰৰ সৌন্দৰ্য বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে ছাঁৰ ব্যৱস্থাও কৰিছে৷

আমি সেইবোৰ নকৰোঁ৷ আমাৰ মস্তিষ্ক তেনে সৰুসুৰা কামৰ কাৰণে নহয়৷ আমি কৰিবলৈ বহুতো কাম আছে৷ উদাহৰণস্বৰূপে আমি পৰচৰ্চা কৰিবই লাগিব– লাগিলে তেনে চৰ্চাৰ সৈতে আমাৰ দূৰ পৰ্যন্ত সংযোগ নাথাকিবও পাৰে৷ আমি দেশ-ৰাজ্যৰ ৰাজনীতি সম্পৰ্কে পাতলীয়া কথা পাতি বিশেষজ্ঞৰ দৰে নিজৰ মতামত প্ৰকাশ কৰিবই লাগিব, কোন ভাল আৰু কোন বেয়া ৰায়দান দিবই লাগিব৷ লগতে আমি যদি কোনোবা সময়ত কাৰোবাক ভাল বুলি ধৰি লওঁ তেন্তে তেনেজনে বা তেনে দলে কাহানিও বেয়া কাম কৰিব নোৱাৰেই বুলিও ধৰি ল’ব লাগিব৷ আমি নিজকে ভাল বুলি প্ৰমাণ কৰিবলৈ আনক বেয়া বুলি প্ৰমাণ কৰিব খুজিবই লাগিব৷  আমি আমাৰ দুৰ্বলতা ঢাকিবলৈ আনৰ দুৰ্বলতা বিচাৰি ফুৰিবই লাগিব৷ আমি নিজকে বেলুনৰ নিচিনাকৈ ফুলাই আনৰ সম্মুখত দেখনিয়াৰ কৰি ৰাখিবলৈ যত্ন কৰিবই লাগিব৷ আমি অনবৰতে কেৱল ক্ৰয় কৰিবলৈ উদ্‌গ্ৰীৱ হৈ থাকিবই লাগিব... ইত্যাদি৷

কিমধিকমিতি!

এতেকে, আমাৰ মগজুবোৰ অপতৃণই ছানি ধৰা নাই বুলি বিশ্বাস কৰোঁ কেনেকৈ?

অন্যযুগৰ প্ৰকাশিত সংখ্যাসমূহ