অন্যযুগ/


অদ্বিতীয় অনুভৱ

ডাঃ অপূৰ্ব কুমাৰ শইকীয়া

 

    অনুভৱ তুলসীৰ কবিতাই কেতিয়াবা ভূমিৰ কাব্য-প্ৰেমীয়ে মণিব নোৱৰা উচ্চতাত অৱস্থান কৰে৷ এয়া কবিজনাৰ প্ৰতি উচ্চমত বা অভিযোগ দুয়োটা ৷ইয়াৰ কাৰণ হয়তো কেইবাটাও: তুলসীৰ কবিতাত মুক্তপদৰ অন্তৰ্ভুক্তি ,প্ৰথাগত ৰূপৰ পৰা আঁতৰি পৰীক্ষামূলক বৰ্ণনা-কৌশল, বহল বিস্তৃতিৰ বিষয়গত আৰু ভাষিক অন্বেষণ, নিয়মমাফিক সংৰচনা আৰু পূৰ্বানুমেয় ভাষাৰ পৰা আঁতৰি আহি কবিজনাই গ্ৰহণ কৰা 'nuanced' আৰু ব্যক্তিনিৰ্দিষ্ট প্ৰকাশ—— এই গোটেইখিনি৷ ভাষাটোক দক্ষতাৰে সানিপিটিকি পোতনি বা সাৰভাগ  উলিয়াব পৰা বিৰল প্ৰতিভাৰ কবি আছিল অনুভৱ তুলসী৷ তেওঁৰ কবিতা পঢ়িলে বুজা যায় আমাৰ ভাষাটোৰ প্ৰচণ্ড  প্ৰকাশিকা শক্তিৰ স্থিতিস্থাপকতা৷ মই ভাবোঁ , ব্যক্তিগত ৰূপক আৰু ৰূপকীয় ৰূপক (metaphorizing the metaphors)ৰ ব্যৱহাৰ সীমিত কৰাহেঁতেন তেওঁ পাঠক আৰু সমালোচকৰ বেছি ওচৰলৈ আহিব পাৰিলেহেঁতেন৷ ইচ্ছাকৃতভাৱেই তাক তেওঁ নকৰিলে আৰু সমূহৰ মাজত থাকিও অদ্বিতীয় হৈ ৰ’ল৷

আহকচোন আমি কবিৰ 'উৰুমি' (ঊৰুমি)কবিতাটোকে অকণমান আলোচনা কৰোঁ৷

 লাহে লাহে আবেলি হৈ অহাত ভাবিলোঁ-

আত্ৰাণিৰ ইমানতে অন্ত;

ইয়াৰ পৰাই শান্তিৰ সুষমা৷

মন মেলি দিলোঁ৷

অন্তৰাত্মা আপোনপাহৰা হৈ থাকোঁতে

এবাৰ আত্মাই

ধূসৰ দিনৰ কদমৰ চনকা ডালত ভৰি দিলে৷

নিছিগা ধাৰে তেজ বৈ গৈ নৈ হ’ল৷

আৰু এই চেৰেঙা ৰান্ধনী ৰ’দ দেখা পাই

সন্ধ্যাৰ আকাশত আকউ উৰুমি(ঊৰুমি) লাগিল৷

কবিয়ে ধাৰণা কৰে যৌৱন কেৱল আত্ৰাণি আৰু  ঊৰুমিৰ সমাহাৰ৷ জীৱনৰ আবেলি কবিৰ অনুভৱ হৈছে এয়াই যেন পৰম শান্তিৰ সুষমা ,পিছে এই ধাৰণাও পৰম নহয়৷ আত্মাই কেতিয়াবা 'ধূসৰ দিনৰ কদমৰ চনকা ডালত ভৰি থ’ব’ পাৰে আৰু ই যৌৱনৰ 'কদম তল'ৰ স্মৃতিক জাগ্ৰত কৰি তুলিব পাৰে৷ তেজৰ নৈত এচেৰেঙা ৰান্ধনী ৰ’দৰ অনুভৱে চিৰাচিৰ কৰি তুলিব পাৰে  সন্ধিয়াৰ আকাশৰ সৌম্য৷ এই ঊৰুমিয়ে আচলতে কেতিয়াও জীৱনৰ লগ নেৰে৷ হয়তো জীৱনটো 'a harsh discordant mixture of sounds' !

  অনুভৱ তুলসীৰ কবিতাই কেতিয়াবা ভূমিৰ কাব্য-প্ৰেমীয়ে মণিব নোৱৰা উচ্চতাত অৱস্থান কৰে ৷এয়া কবিজনাৰ প্ৰতি উচ্চমত বা অভিযোগ দুয়োটা ৷ ইয়াৰ কাৰণ হয়তো কেইবাটাও : তুলসীৰ কবিতাত মুক্তপদৰ অন্তৰ্ভুক্তি, প্ৰথাগত ৰূপৰ পৰা আঁতৰি পৰীক্ষামূলক বৰ্ণনা-কৌশল, বহল বিস্তৃতিৰ বিষয়গত আৰু ভাষিক অন্বেষণ, নিয়মমাফিক সংৰচনা আৰু পূৰ্বানুমেয় ভাষাৰ পৰা আঁতৰি আহি কবিজনাই গ্ৰহণ কৰা 'nuanced' আৰু ব্যক্তিনিৰ্দিষ্ট প্ৰকাশ—— এই গোটেইখিনি৷ ভাষাটোক দক্ষতাৰে সানি-পিটিকি পোতনি বা সাৰভাগ উলিয়াব পৰা বিৰল প্ৰতিভাৰ কবি আছিল অনুভৱ তুলসী৷ তেওঁৰ কবিতা পঢ়িলে বুজা যায় আমাৰ ভাষাটোৰ প্ৰচণ্ড  প্ৰকাশিকা শকতিৰ স্থিতিস্থাপকতা৷ মই ভাবোঁ, ব্যক্তিগত ৰূপক আৰু ৰূপকীয় ৰূপক (metaphorizing the metaphors)ৰ ব্যৱহাৰ সীমিত কৰাহ'লে তেওঁ পাঠক আৰু সমালোচকৰ বেছি ওচৰলৈ আহিব পাৰিলেহেঁতেন৷ ইচ্ছাকৃতভাৱেই তাক তেওঁ নকৰিলে আৰু সমূহৰ মাজত থাকিও অদ্বিতীয় হৈ ৰ’ল৷

মোৰ ব্যক্তিগত অনুভৱ , অনুভৱ তুলসীৰ কবিতাৰ সামগ্ৰিক আৰু প্ৰকৃত সমালোচনা এতিয়াও বাকী৷ সময়ে নিশ্চয় তেওঁৰ কবিতাৰ প্ৰকৃত মূল্যায়ন কৰিব৷

 


অন্যযুগৰ প্ৰকাশিত সংখ্যাসমূহ